İlk Amerikalılar
Amerika’da bulunan en eski insan kalıntısı M.Ö. 14.000-30.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Buzul Çağı sırasında Doğu Sibirya’dan Alaska’ya yürüyerek geçen bu insanlar kızılderililerdir.
Amerika’nın 15. yüzyıl sonlarında Kristof Kolomb tarafından keşfedildiğini biliyoruz. Şu anki ABD topraklarında Kolomb keşfetmeden önce sadece ve sadece Kızılderililer yaşıyordu. Tabii ki bu durum Amerika’nın keşfinden sonra tamamen tersi yönde bir ivme kazandı.
Amerika’nın 15. yüzyıl sonlarında Kristof Kolomb tarafından keşfedildiğini biliyoruz. Şu anki ABD topraklarında Kolomb keşfetmeden önce sadece ve sadece Kızılderililer yaşıyordu. Tabii ki bu durum Amerika’nın keşfinden sonra tamamen tersi yönde bir ivme kazandı.
İlk Sömürgeler
Amerika keşfedildikten hemen sonra, ilk başta Fransa, İngiltere ve İspanya olmak üzere ardı ardına batılı ülkeler sömürge kurmaya başladılar. Bu ülkeler arasında Hollanda, İsveç ve Portekiz gibi birçok Avrupa ülkesi de bulunmakta. Bu sömürgeleşmenin ABD’nin kuruluşuna dönüşmesi ise Britanya’ya
Amerika keşfedildikten hemen sonra, ilk başta Fransa, İngiltere ve İspanya olmak üzere ardı ardına batılı ülkeler sömürge kurmaya başladılar. Bu ülkeler arasında Hollanda, İsveç ve Portekiz gibi birçok Avrupa ülkesi de bulunmakta. Bu sömürgeleşmenin ABD’nin kuruluşuna dönüşmesi ise Britanya’ya
bağlı 13 koloninin bağımısızlığını kazanması (4 Temmuz 1776) sonrası gerçekleşmiştir.
Yedi Yıl Savaşları
Ünlü Yedi Yıl Savaşları’nı kazanan İngiltere (1756-1763), savaşın faturasını sömürgelere ağır vergiler yükleyerek gidermeye çalıştı. Bu vergilerin Boston halkı tarafından 1773 yılında ünlü Boston Çay Partisi’nde protesto edilmesi bir anda bağımsızlık isteklerine ve ilanına kadar süren bir savaşı tetikledi. 4 Temmuz 1776 yılında ise sömürgeler bağımsızlıklarını ilan ederek ABD’yi kurdular. O zamanki ABD şu ankinin sadece 3’te 1’i konumundaydı.
ABD'nin 3. başkanı Thomas Jefferson, batıda kalan ve Fransa’ya ait olan toprakları savaş ile değil para karşılığında alma teklifinde bulundu. Fransa'nın başındaki Napolyon Bonapart yönetimi bu teklifi kabul ederek, 2.147.000 km2’lik alanı 1803 yılında 78 milyon Fransız Frankı (15 milyon ABD doları) karşılığında ABD'ye satıldı.
ABD'nin 3. başkanı Thomas Jefferson, batıda kalan ve Fransa’ya ait olan toprakları savaş ile değil para karşılığında alma teklifinde bulundu. Fransa'nın başındaki Napolyon Bonapart yönetimi bu teklifi kabul ederek, 2.147.000 km2’lik alanı 1803 yılında 78 milyon Fransız Frankı (15 milyon ABD doları) karşılığında ABD'ye satıldı.
Monroe Doktrini (1823)
1823 yılında başkan James Monroe ABD Kongresi'nde bir konuşma yaparak Avrupa ülkelerinin Amerika kıtasına müdahele etmelerini yasaklayan Monroe Doktrinini açıkladı. Bu sayede İngiltere ile hala gerilim yaşayan ABD, kararını yasal olarak sertleştirdi ve yaptırıma dönüştürdü.
Yerli İskan Yasası (1830)
Amerikan tarihinin en acıklı ve iç acıtan olaylarından biri de 1830 yılında başkan Andrew Jackson tarafından imzalanan Yerli İskan Yasası’dır. Bu yasa ile birlikte Mississipi Nehri'nin doğusunda kalan yerliler yurtlarından çıkarılarak zorla batıdaki yerli topraklarına göç ettirilmesi mecburi kılınmıştır. Göç sırasında birçoğu kelepçeli olan Choctaw ve Cherokee yerlilerinin dörtte biri yolda hayatını kaybetmiştir.
Teksas'ın Abd'ye Katılması
1845 yılında bağımsız olan Teksas Cumhuriyeti, başkan John Tyler tarafından ABD topraklarına dahil edilmiştir. Bu olay sonrası Meksika-Amerika Savaşı başlar. Savaş ABD üstünlüğü ile tamamlanınca 2 Şubat 1848'de Guadalupe Hidalgo Antlaşması ile New Mexico, Nevada, Arizona ve Kaliforniya eyaletlerini oluşturan topraklar 15 milyon ABD doları karşılığında ABD'ye katılır. Ayrıca 1867 yılında Alaska, Rusya İmparatorluğu'ndan 7,2 milyon ABD doları karşılığı satın alınarak ABD topraklarına dahil edilir.
Amerikan İç Savaşı
19. yüzyılın ilk başlarında güney eyaletler tarıma dayalı bir oluşum içerisine girerken gerekli olan iş gücünü Afrika’dan getirilen insanları köleleştirerek sağlıyordu. Kuzey eyaletleri ise sanayi ve serbest iş gücü ile birlikte kölelik kavramını tamamen yok etmiş bir durumdaydı. Batıda açılan yeni eyaletlerde de kölelik kavramı tamamen yasaklanmaya başlayınca, güneydeki eyaletler bu durumdan rahatsız olmaya başladılar. Köleliği tamamen kaldıracağını söyleyerek başkan seçilen Abraham Lincoln seçimi kazanır kazanmaz, güneydeki eyaletler bu duruma karşı çıkarak, bağımsızlıklarını ilan ettiler.
(Başkan Abraham Lincoln)
Bağımsızlığını ilan ederek ABD’den ayrılan 7 eyalet (Güney Karolina, Mississippi, Florida, Alabama, Teksas, Georgia ve Louisiana), Jefferson Davis'in başkanlığı altında Amerika Konfedere Devletleri adı altında yeni bir devlet kurdular. Bu durum ABD’de iç savaşı başlatan temel olay oldu. Yani köleliğin kalkmasını istemeyen güneyli eyaletlerle, köleliği yasaklayan kuzey eyaletleri. Daha sonra güney eyaletlere 4 eyalet daha katıldı (Virjinya, Arkansas, Kuzey Karolina ve Tennessee). Ülkenin geri kalanı ise Birlik tarafını oluşturdular.
Gettysburg Savaşı
Savaşın ilk yıllarında iki tarafta ağır kayıplar verdi ve birbirlerine üstünlük kuramadılar. Ancak Gettysburg Muharebesi bu durumu kuzeyliler lehine değiştirdi. Teslim olmak zorunda kalan Güneyliler savaşı kaybetti. Savaşın hemen ardından güneydeki tüm siyahi kölelere özgürlükleri, oy kullanma ve diğer yasal hakları verildi. Ancak savaşın sonlarına doğru başkan Abraham Lincoln, güneyli biri tarafından yapılan suikast sonucu yaşamını kaybetti.
Tüm hakları geri verilen siyahilerin birçoğu, güneyli beyazlar tarafından sömürülmeye devam ettiler. Savaş sonunda hemen hemen eşit olan kuzey ve güney ekonomisi dengeleri değişti. Güney ekonomisi tamamen yıkıma uğradı. Yaşanan büyük savaş sonunda ABD parçalanmaktan kurtulmayı başardı.
Daha fazla bilgi için:
Gerçekten müthiş bir hikaye
YanıtlaSil