Genetik Mühendisliği İnsan Ömrünü Kısaltır mı Uzatır mı?

 

Genetik Mühendisliği İnsan Ömrünü Kısaltır mı Uzatır mı?

Herkese merhaba, bugün üzerinde tartışacağımız konu genetik mühendisliği insan ömrünü uzatır mı yoksa kısaltır mı?. Milenyum çağından sonra artık teknoloji ve haliyle sağlık teknolojisi de mucize denilebilecek düzeyde büyümeye başladı. Artık teknolojik gelişmeler eski zamanlarda olduğu gibi 100 (yüz) yıl ya da 50 (elli) yıllık değil 2010 (iki bin on) yılından sonra yılda bir gelişmeye başladı. Hatta bazı alandaki gelişmeler artık bir yıl içinde iki kez hatta üç kez olmaya başladı. Yani 6 (altı) ay önce gördüğünüz bir teknoloji AR-GE çalışmaları ile yeniden geliştirildiği zaman artık o 6 (altı) ay önceki gelişme eskimiş ve popülerliğini yitirmiş oldu. Fakat konumuz bu değil şimdilik. İnsan biyolojisini de etkileyen teknolojik gelişmeler ile insan sağlığına müdahale edilen bu dönemde pozitif yönde olduğu söylenen gelişmeler insan sağlığını uzatıyor mu yoksa kısaltıyor mu? Her konuda olduğu gibi bu konunun da ucu evrim ve sosyolojiye dayanıyor.

Birkaç 1000 (bin) yıl öncesine kadar avcı toplayıcı olan insanoğlunun ortalama yaşam süresi 25 (yirmi beş) - 30 (otuz) yıl arasında idi. Bunun nedenleri arasında tedavi edilemeyen hastalıklar, vahşi hayvanlar, açlık, savaşlar hatta basit yaralanmalardı. İnsanoğlu tarımla tanıştıktan sonra  yerleşik hayata geçti ve şehirler kurmaya başladı. Eski avcı toplayıcı zamanlarda olduğu gibi yemek için her gün kilometrelerce yol gitmek, vahşi hayvanlar ile rekabet etmek, bilmediği alanlarda yaşamaya zorlanmak zorunda kalmadı ve rahata alışmaya başladı. Bu durum ilk başta sosyal ve biyolojik olarak atalarımıza kolaylık sağladı. Fakat bir süre sonra sürekli aynı yerde yaşadıklarından dolayı bazı hastalıklar ve sosyal yaşamın (birlikte yaşamanın) getirdiği sorunlar ile tanışmaya başladılar. Bunlardab bazıları veba, kara veba, hıyarcıklı veba, sıtma, sarı humma gibi hastalıklardı. Bu hastalıkların başlıca nedenleri fareler ve sivrisinekler idi. Tarla ve bahçelerden hasat edilen tahıllar ve diğer besin maddeleri yaklaşan kış ve zor günler için ambar, depo ve silolarda saklanmaya başladı ve bu durum çevredeki fare, sivrisinek (bazen de vahşi hayvanların) yerleşim bölgesine gelmesine neden oldu. Gezgin yaşamdaki hastalıklardan yerleşik yaşamdaki hastalıkla tanışan insanoğlunu yeni maceralar bekliyordu.

Bu hastalıklar artık önü kesilemez boyutlara ve başka tehlikelere yol açtığı için insanoğlunun bir başka mucize keşfi olan sağlık ortaya çıktı. Bu sağlık kavramı avcı toplayıcı bireylerde yalnızca yaralanan bir bölgenin temizlenmesi, sarılması ya da bazı kırıkkların tedavisinden ibaretti. Fakat bu şehirde sağlık ve tedavi anlayışı bitkilerden ilaç yapma, cesetleri inceleme (otopsinin temelleri), birlikte yaşamaktan kaynaklanan psikolojik sorunları tedavi etmeye yönelik ilk adımlar atılmış oldu. Yemek bulmak için endişesi olmayan hekim ve psikologlar (psikolog tabiri o zaman için çok erken olsa da) hastalıkları araştırmaya ve tedaviler düşünmeye başladılar. Ortalama insan ömrü 25 (yirmi beş) - 30 (otuz) yıldan 50 (elli) - 60 (altmış) yıllara çıkmış oldu (rakamlar tahminidir). Bir süre daha rahat ve uzun yaşayan insanoğlu milenyum çağına geldiğinde insan ömrü 100 (yüz) yıla kadar fırladı. Fakat bundan sonra ilaç ve besin takviyeleri ile  hastalıklardan korunan insanoğlunun bağışıklığı giderek zayıflamaya başladı. Eski atalarına bulaşsa onları 1 (bir) gün bile hasta etmeyecek hastalıklar onları öldürmeye başladı. İnsanı daha sağlıklı ve güçlü yapmak için tıp bilimi birşey ile tanıştı: Genetik Mühendislik!

Peki genetik mühendislik ve ilaç bilimi bizi hastalıklardan korumak için her geçen gün yeni ilaçlar, tedaviler ve yöntemler araştırırken biz taraftan da insanın doğaya karşı bağışıklığını düşürüyor olabilir mi? Biraz uzattığım için beni bağışlayın konuyu toparlayalım. Benim şahsi görüşüm evet. Yani günümüzdeki ilaçlar ve tedavi yöntemleri insanların ömrünü kısa bir ölçüde uzatıyor ya da daha sağlıklı bir hale getiriyor gibi görünse de insanoğlu şehirleşme ve teknoloji ile daha hareketsiz bir yaşama doğru gidiyor ve hayatın yapıtaşı harekettir. Hareket olmaz ise ne sağlık olur ne de kaliteli bir yaşam (Dikkat ettiyseniz uzun demedim çünkü biyolojik olarak uzun yaşamak mümkün fakat bu yaşamın kalitesi ne derecede olur bilemem). Bu yazının tüm hakları şahsıma aittir. Herhangi bir kişi ya da kuruma ithaf ya da itham yapılmamakta olup şahsi araştırma ve fikirler ile sabittir. Herhangi bir düzeltme, fikir verme ya da soru için mail atabilir ya da anasayfada yer alan iletşim formunu doldurabilirsiniz. Okuduğunuz için teşekkür ederim, Bilimle Kalın ! Hoşçakalın, saygılarımla...

mail adresim: kaputoluf@gmail.com

resim kaynağı: https://www.inquirer.com/resizer/QSZlPUKGE77h40pntJjPxvLqL9M=/1400x932/smart/arc-anglerfish-arc2-prod-pmn.s3.amazonaws.com/public/3WGB22CXXRF7TEPFVX6EUG2S5Q.jpg

Akciğerli Balıklar Gelecekte Evrim Geçirecek mi ?

 

Akciğerli Balıklar Gelecekte Evrim Geçirecek mi ?

Evrim teorisine göre karaya çıkan ilk solungaçlı canlılardan hayatta kalanlar denizdeki avcılardan kaçmak için ıssız karayı kendilerine yuva olarak tercih etmek istediler ve bu ölüm kalım meselesi olduğu için biyolojik ve haliyle türlerin evrimine sebep oldu. Bizim böyle bir çırpıda anlattığımız bu olaylar milyon yıllar süren süreçlerdir. Peki şimdiki karada kısa bir süre de olsa nefes alabilen, gezebilen akciğerli balıklar belli bir süre sonra evrim geçirecek mi? Sorunun cevabı evet ama ne zaman olur bilemeyiz.

Günümüzde artık her insanın hafızasında yer alan "şimdiki maymunlar neden insan olmuyor?" sorusuyla aynı kategoride yer alıyor bu soru. Yukarıda söylediğimiz gibi bu olaylar birkaç on değil birkaç yüz değil birkaç bin değil birkaç milyon yıl içinde oluştu ve bu milyonlarla ifade edilen evrende en fazla 100 yıl yaşayan insanoğlu diğer canlılardan biraz daha akıllı olduğunu düşündüğü için şimdiki maymunlar neden insan olmuyor, şimdiki solucanlar neden yılan olmuyor, şimdiki akciğerli balıklar neden sürekli karada yaşamıyor ? diye soruyor fakat birşeyi unutuyor; insanoğlu bu milyonlarla ifade edilen biyolojik ve fiziksel evrim mucizelerinin odak noktası olan evrende yalnızca 300.000 (üç yüz bin) yıldır var, sayıyı biraz abartırsak bu 500.000 olur fakat bu bile tüm insanlığın bir evrimi tamamiyle görmesine yetmez. Herhangi komplike olmayan basit sayılabilecek bir evrim bile 1.000.000 (bir milyon) yıl alıyor.Dünya 4.500.000.000 (dört milyar beş yüz milyon) yıl yaşında (ortalama olarak). İlk yaşam 3.500.000.000 (üç milyar beş yüz milyon) yıl önce başladı. İlk primatlar Afrika Kıtası'nda 7.000.000 (yedi milyon) yıl önce iki ayak üstünde durmaya başladı. Bu rakamlar biraz astronomik olabilir fakat şöyle düşünün;

Bir arkadaşınızı beklerken sizi 1 saat bekletiyor ve bu canınızı sıkıyor. Kötü bir olay sonucu hapis cezası alıyorsunuz ve birkaç yıl hapiste kalıyorsunuz ve bu size çok uzun geliyor. İş hayatına başlıyorsunuz ve emekli olmanıza daha 55 yıl var ve bu ömrünüzün yarısı. Bu gibi örnekler çokça bulunabilir. Bunlar bile size çok geliyorken milyon hatta milyar yıllarla ifade edilen bu evrimsel ve jeolojik olayları insanlar :" e hadi şimdi olsun neden olmuyor, biz neden görmedik hiç?" vs. gibi sorularla hafife alıyorlar ve dalga geçiyorlar. Bence dalga geçiyorlar çünkü böyle bilimsel konularda ömürlerini, paralarını harcamış ve daha nice fedakarlıklar yapmış insanlara saygısızlık yapmalarının başka bir nedeni olamaz. 

Bunlar benim kişisel fikirlerimdir ve herhangi bir kaynağa, şahsa ya da veriye dayanmamaktadır. Bu yazının herhangi bir kişi ya da kurumla ilgisi yoktur, kimseye herhangi bir ithaf ya da itham yapılma amacı yoktur. Keyifli okumalar, Blimle kalın. Saygılarımla...

Resim: https://dergice.com/wp-content/uploads/2020/02/balik-yurur-mu-demeyin.jpg

Elmas Neden Çoğunlukla Afrika'da ?

Elmaslar Neden Genelde Afrika'da Çıkıyor ?

Elmaslar her ne kadar değerli olsa da bir başka pencereden bize evrim ya da sosyolojinin temelleri açısından yardımcı olabilir mi?  Dünyanın farklı bölgelerinde elmas çıkarılsa da çoğunluğu Afrika bölgesinde çıkarılıyor. Bunun nedeni karbon fosilleşmesinden kaynaklanıyor. Gerekli zaman ve uygun basınç altında nasıl ki fosiller petrol ve kömüre dönüşüyor, bu maddelerin biraz daha uzun süre toprak altında kalması da elmas olmasına neden oluyor. Peki ama diğer karbon bazlı canlılar diğer bölgelerde neden elmas olmadı? Bunun nedeni zaman. Afrika bölgesinde canlılar daha uzun süredir yaşadıkları için o bölgede ölen karbon temelli canlılar günümüze kadar toprak altında kaldığından elmas oluyor. Bu demek oluyor ki diğer bölgelerde ölen canlılar da belli bir zaman geçtikten sonra toprak altında elmas olacaktır fakat bunun ne kadar zaman alacağı bilimle alakalı bir şeydir. 

Ölen canlının bedeni ne kadar büyükse elmas madeni o kadar da fazla olur mu?

Elmas olması için ihtiyacı olan zaman ve basınç yapay olarak hazırlansa kalite düşer mi? 

Bu yazı ve sorular benim şahsi fikirlerim, herhangi bir kaynağa dayanmıyor.

 

resim: https://static.vecteezy.com/system/resources/previews/001/198/384/original/diamond-png.png